- تاثیر تغذیه سالم بر سلامت روان
“نقدی بر صحبت های غیر علمی کارشناس صدا و سیما خانم پریناز بنیسی”الهه شعبانی: در روزهای اخیر ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن کارشناس صدا و سیما از مردم می خواهد که سطح انتظارات و توقعات شان را پایین بیاورند و میوه نخورند، خورشت نخورند و برنج خالی بخورند!
از قضا این خانم کارشناس دانش آموخته ی رشته روانشناسی در مقطع دکترا و مدرس دانشگاه هستند. با توجه به رشته ی تخصصی ایشان و اظهارات شان، لازم است نکاتی به ایشان یادآوری و به مسئولین گوشزد شود، نکاتی که برخواسته از علم است و از رابطه ی مستقیم تغذیه و سلامت روان سخن می گوید!
بدون شک تغذیه سالم، تاثیرات فراوانی بر روی سلامت جسمی و روانی افراد دارد و به میزان قابل توجهی به نوع تغذیه، کیفیت مواد غذایی و ویتامین ها مربوط است. به همین دلیل در دنیای امروز به تغذیه سالم بیش از پیش اهمیت داده و در این رابطه پژوهش های فراوانی انجام شده و برنامه های مختلفی برای بالا بردن کیفیت تغذیه ی جامعه در نظر گرفته می شود. رژیم غذایی مناسب باید شامل تمام گروه های غذایی از جمله گوشت، لبنیات، سبزیجات و … باشد و هیچ ماده غذایی به تنهایی نمی تواند نیاز های ما را تامین کند. انسان به این مواد غذایی متنوع در تمام سنین و طول عمر خود نیاز دارد ولی مقدار و مصرف آن متفاوت است، به عنوان مثال در سنین مدرسه و رشد به پروتئین بیشتری نیاز دارد.
در این میان مقالات بسیاری نیز وجود دارد که اثبات می کنند تغذیه تاثیر مهمی بر اعصاب و روان دارد و می تواند موجب کاهش در هوش، یادگیری و حافظه شود و اختلالاتی از جمله افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت، اختلال دو قطبی، سایکوز، فوبیا، اختلال شناختی و مشکلات رفتاری را ایجاد کند.
به عنوان مثال کمبود شدید پروتئین موجب بروز عوارض فراوانی از جمله خستگی، بی حالی و سستی می شود و علاوه بر این، تاثیر مستقیم بر ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن دارد. با توجه به اینکه پروتئین مسئول تولید مواد شیمییایی در مغز (دوپامین و نوراپی نفرین) است، کمبود آن موجب نوسانات خُلقی و افسردگی خواهد شد.
ویتامین B نیز یکی از اساسی‌ترین گروه‌های مواد مغذی برای مغز است. این ویتامین تقریباً در تمام اشکالی که دارد به کارکردهای مغز کمک می‌کند و علائم مشکلاتی مانند افسردگی و استرس را کاهش می‌دهد. کمبود شدید بیوتین می تواند میل به خودکشی در افراد را افزایش دهد.
کمبود ویتامین دی در ابتلا به افسردگی، اختلالات خُلقی و شناختی تاثیر گذار است و سطح مناسب ویتامین دی در بدن جهت درمان افسرگی مفید است.
امگا ۳ نیز در این میان بسیار مورد توجه است تا جاییکه رابطه معکوس با میزان افسردگی، شیزوفرنی، اختلال دو قطبی و ارتکاب به قتل دارد و همچنین در بهبود عمکرد شناختی و زوال عقلی نقش مهمی را ایفا می کند.
در این میان از تاثیرات مواد معدنی همچون ید، منیزیم و آهن نمی توان غافل شد. به طوریکه کمبود این مواد به خصوص ید در دوران بارداری باعث می شود نوزاد با مشکلاتی از جمله عقب افتادگی ذهنی متولد شود.
این ها تنها مواردی از تاثیرات مواد مغذی و تغدیه سالم بر سلامت انسان و افراد جامعه می باشد. بنابراین اینطور به نظر می رسد که نمی توان با عنوان کارشناس به سادگی برای مخاطب نسخه های بی محتوا تجویز کرده و برای سیاست های نادرستی که موجب مشکلات فراوان اقتصادی شده است از مردم خواست تا تغذیه خود را محدود کرده و قناعت پیشه کنند. همچنین در این میان نباید از تاثیرات نوع تغذیه امروز بر میزان سلامت و هوش نسل آینده غافل شد.
بدون شک افراد سالم از نظر فیزیکی و روانی، می توانند جامعه ای پویا را تشکیل دهند و آینده ای درخشان را برای یک کشور رقم بزنند. بنابراین توجه ویژه مسئولین به این حوزه در سیاست گذاری های کلان ضروری است. از سویی دیگر صدا و سیما به عنوان نهادی که هزینه هایش از مالیات افراد جامعه تامین می شود موظف است که اطلاعاتی درست در اختیار مخاطب قرار داده و در این راستا از کارشناسان با صلاحیت و بی اغراض احتمالی که بر نظر تخصصی‌شان تاثیر منفی می‌گذارد، بهره ببرد!