۲۳ فروردین روز دندان پزشک

دندان پزشکی کودکان دارای معلولیت

پیشرفت علم پزشکی و علوم وابسته آن سبب شده که توجه به معلولیت ها، عوارض آن ها، راه های پیشگیری از معلولیت و درمان عوارض آن نیز افزایش یابد. در این میان کودکان توانیاب و مشکلات دهانی و دندان آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که این کودکان جزو بیماران فراموش شده در زمینه دندان پزشکی بوده و اکنون نیز کمتر توجهی به آن ها می شود.

لازمه این امر شناخت کودک دارای معلولیت و نحوه برخورد با معلولیت وی و عوارض آن توسط والدین و پزشکان می باشد. کودک ناتوان یا disable به کودکی اطلاق می شود که از نظر ذهنی – جسمی – پزشکی یا اجتماعی دارای شرایطی باشد که مانع از رسیدن به حداکثر توانائی ها پیش در مقایسه با سایر کودکان هم سن او می شود. این ناتوانی گاه به سختی تشخیص داده می شود و مشکل خاصی برای معالجات دندانی به وجود نمی آورد. اما در بعضی نمونه ها مانند معلولیت های ذهنی شدید ، فلج مغزی ، بیماری های سیستمیک و از این قبیل، این ناتوانی ها می تواند بطور جدی در بعضی از اقدامات دندانپزشکی بازدارنده باشد.

به طول کلی واژه disable  یا ناتوان شامل تمام حالات معلولیت یا ترکیبی از آن ها می باشد که سلامت را به مخاطره می اندازد. بسیاری از کودکان توسط تیمی که در آن دندان پزشک نیز جهت ارزیابی وضعیت داخل و خارج دهانی نقش دارد کنترل شده اند ، تیم مذکور پس از تشخیص معلولیت کودک براساس توانائی ها و ضعف های وی برنامه ها او پیشنهاداتی را جهت مراقبت و کنترل کودک ارائه می دهد.

باید این نکته را همیشه در نظر داشت که برای درمان موفق این کودکان قبل از وجود وسایل و آمادگی مهارتی باید درک متقابل از وضعیت موجود طفل وجود داشته باشد هدف از این بحث بیان تعدادی از موقعیت های گوناگون ناتوانی طفل است که احتمال دارد یک دندانپزشک در عمل با آن مواجه شود.

نخستین ملاقات دندان پزشکی کودکان دارای معلولیت

اولین ملاقات دندان پزشکی برای کودکان دارای معلولیت و والدینش بسیار مهم است و می تواند موقعیت را جهت ملاقات های بعدی تثبیت کند. تمایل والدین در مورد معالجات دندان پزشکی فاکتور بسیار مهمی است، والدین اغلب از داشتن دندانپزشکی که به کودک دارای معلولیت آنها ، نیازها و معلولیت هایش توجه دارد خوشحال خواهند شد.

دندان پزشک با تنظیم وقت در ساعات اولیه روز برای این بیماران و تأمین وقت کافی جهت صحبت با والدین بیمار و خود وی می تواند با آنها رابطه صحیحی برقرار نماید. برای شناخت بهتر کودک و نحوه رفتار وی در مطب نام و آدرس پزشک یا دندان پزشکی که بیمار قبلا تحت معالجه وی قرار داشته جهت مشورت لازم باشد.

معاینات رادیو گرافیک  در دندان پزشکی کودکان توانیاب

معاینات رادیو گرافیک کامل اغلب در طراحی صحیح درمان برای کودکان معلول مورد لزوم است، دندان پزشک در صورت کنترل مناسب رفتار کودک معمولا می تواند معاینات رادیو گرافیک مناسبی از دندان های او تهیه کند. البته گاهی نیز نیاز به کمک والدین طفل یا دستیاران دندان پزشک جهت نگهداری فیلم می باشد.

بهترین همکاری را می توان با به تأخیر انداختن این عمل به جلسه دوم ملاقات یعنی هنگامی که بیمار آشنایی بیشتری با مطب دندانپزشکی به دست آورده و آنرا بصورت محیطی دوستانه درک کند کسب کرد. برای بیمارانی که توانایی محدودی برای کنترل موقعیت عکس برداری  آن ها وجود دارد، می توان از فیلم های داخل دهان با نوارهای بخصوصی که در رادیوگرافی های بایت وینگ استفاده می شود را هم برای رادیو گرافی های پری آپیکال و هم برای رادیوگرافیه ای بایت وینگ بکار برد.

می توان از نخی با حدود ۱۸ اینچ طول که از میان سوراخی که در نوار رادیوگرافی عبور می کند، جهت جلوگیری از افتادن فیلم به حلق بیمار استفاده کرد.

ذکر این نکته ضروری است که در تمام رادیوگرافی ها بدون استثناء فرد ناتوان می بایستی از روپوش سربی با محافظ تیروئید استفاده کند و همچنین فردی که کمک به نگه داشتن بیمار معلول و فیلم می کند نیز بایستی از پیش بند و دستکش هایی با پوشش سربی کمک بگیرد.

دندان پزشکی پیشگیری کودکان دارای معلولیت

مطلوب ترین راه جهت برقراری سلامت کامل دندانی برای هر بیمار پیشگیری از بیماریهای دهانی قبل از وقوع آن می باشد. چنین برنامه های پیشگیری بویژه برای اطفال معلول ضرورت بسیار دارد چرا که فاکتورهای مستعد کننده ای در این افراد وجود دارد که مراقبت های دندانپزشکی را دشوارتر می سازد. بسیاری از کودکان طبیعی معمولا از توجه به رعایت بهداشت دهان خود غافلند و نیاز به نظارت والدین دارند، بنابراین واضح است که اکثریت کودکان معلول نیز به این نظارت و حمایت نیاز بیشتری خواهند داشت.

دندانپزشک می بایستی نیازهای بیماران را درک کرده با مسئولیت تهیه یک برنامه مشخصی برای هر فرد را تقبل کند. Ettinger & Pinkgam سه  مرحله اساسی را برای حفظ بهداشت دهان در این کودکان پیشنهاد کرده اند.

Recrutement : قسمتی از برنامه است که والدین یا مسئولین انستیتو های نگهداری را از نیازهای روزانه کودکان معلول برای حفظ بهداشت دهان آگاه می سازد.

education: این قسمت از برنامه باید برای والدین و پرستاران کودکان معلول شرح داده شده و روش های حفظ بهداشت دهان به آنها آموزش داده شود.

follow – up : این قسمت که آخرین برنامه پیشگیری است شامل بررسی استمرار سلامت دندانی کودک و توانایی او برای حفظ بهداشت توسط دندانپزشک خواهد بود.