درباره‌ی کرونا به بچه‌ها چه بگوییم؟
مرجع: New York Times
نویسنده: Jessica Grose
تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۸
مدت مطالعه: حدود ۹ دقیقه
هر سو نگاه می‌کنیم، خبری و نظری درباره‌ی ویروس کرونا به چشم و گوش‌مان می‌رسد؛ از اخبار تلویزیون، تا گفت وگوهای دوستانه و روزمره. غیر محتمل است که فرزند شما تا کنون از کرونا نشنیده و متوجه نگرانی شما نشده باشد. حتی اگر در مناطقی که ویروس شیوع پیدا کرده هم زندگی نکنید، باز هم بچه‌ها کمابیش از اخبار آگاه می‌شوند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود شما به عنوان مرجع مورد اعتماد فرزندتان برای گفت‌وگو با او درباره‌ی این ویروس و حواشی نگران‌کننده‌ی آن آماده باشید. نکات پیش‌رو حاصل صحبت با یک متخصص اطفال، دو روانپزشک، یک متخصص بیماری‌های عفونی و یک کارشناس ایمنی است.
دانسته‌های بچه‌ها درباره‌ی موضوع را برآورد کنید
دکتر نیا هِرد گَریس (Nia Heard-Garris) از پزشکان بیمارستان اطفال شیکاگو می‌گوید: گفت‌وگو با فرزندتان را با این سؤال شروع کنید که چه چیزی درباره‌ی ویروس کرونا می‌داند. بسته به اینکه کودک چه چیزی شنیده گفت وگو باید تغییر کند. مثلا اگر شنیده که همه‌ی مردم دنیا در حال مردن هستند و اهریمن مرگ داس به دست به سراغ انسان‌ها می‌رود، گفت وگوی شما کاملاً متفاوت با وقتی است که فرزندتان شنیده که این هم شکلی از آنفلوانزای فصلی است.
دکتر اَبی گوئرتز (Abi Gewirtz) روان‌شناس و استاد دانشگاه مینه سوتا که کتابی با عنوان «وقتی کل دنیا می‌ترسد: گفت‌وگوهای ضروری برای والدین مضطرب و فرزندان نگران» معتقد است اگر با کودکی زیر ۶ سال صحبت می‌کنید و چیزی درباره‌ی ویروس نشنیده، شاید بهتر باشد صحبت را ادامه ندهید تا باعث اضطرابش نشوید.
اول با اضطراب خود کنار بیایید
دکتر دانیا پولترَک (Dunya Poltorak) روانپزشک کودکان می‌گوید: مطمئن شوید که در حضور بچه‌ها و در هنگام صحبت درباره‌ی این بیماری خودتان وحشت‌زده نیستید. رفتار شما ممکن است آواری از اضطراب بر سر کودک خراب کند. بنابراین پیش از صحبت با کودکان سعی کنید از طریق راه‌کارهایی مثل گفت‌وگو با یک دوست، همسر یا مشاور اضطراب‌تان را کنترل کنید. قرار نیست کودکان موقعیت را این‌طور درک یا تحلیل کنند که دنیا جای خیلی وحشتناکی است، این فکر و احساس مانع کنجکاوی ذاتی و اشتیاق بچه‌ها برای تجربه‌های جدید خواهد شد.
ترس‌های کودک دست‌کم یا نادیده نگیرید
اگر فرزندتان از یکی از دوستان یا هم‌کلاسی‌هایش شنیده که ممکن است در اثر این بیماری بمیرد، ترس او واقعی است و شما هم باید آن را جدی بگیرید. اگر به کودک بگویید «نترس، چیزیت نمیشه!»، ممکن است احساس کند جدی گرفته نشده و به درستی او را درک نکرده‌اید. دکتر گوئرتز می‌گوید: «به دقت به آن‌ها گوش کنید و پیگیر احساساتشان باشید. در چنین موقعیت‌هایی می‌توانید با صدایی آرام و مطمئن بگویید: «موقعیت ترسناکیه، ترس رو توی صورتت می‌بینم و می‌فهمم که وحشت کردی.» می‌توانید به موقعیت‌های مشابهی از کودکی خودتان اشاره کنید که چه‌طور از واقعه‌ای وحشت کردید و با آن موقعیت روبه‌رو شدید. وقتی کودک آرام شد، به فعالیت‌های معمول بازگردید و کمی بعدتر، مثلاً موقع شام یا وقت دیگری که همه آرام‌تر هستید، موضوع ویروس و بیماری را دوباره طرح کنید و اطلاعات لازم را به او بدهید.
متناسب با سن کودک صحبت کنید
بسته به سن کودک میزان اطلاعات را تغییر دهید. دکتر پولترَک پیشنهاد می‌کند در صحبت با کودکان کوچک تر می‌توانید چیزهایی شبیه به این بگویید: کلی ویروس تو دنیا هست. مثل اون دفعه که دل‌درد گرفته بودی یا اون بار که بدجور سرما خورده بودی. عامل اون‌ها هم ویروس بود. کرونا هم یک جور ویروسه.
اگر خود بچه‌ها اطلاعات بیشتری دارند می‌توانید بگویید: «این بیماری با سرماخوردگی فرق می‌کنه چون جدیده. الآن کلی دکتر و متخصص دارن تحقیق می‌کنند که چه‌طوری جلوی پخش شدن بیشتر ویروس رو بگیرند و کسانی که مریض شدند رو درمان کنند. اگر درباره‌اش سؤال داشتی حتما به من بگو و بیا که با هم حرف بزنیم.» همچنین می‌توانید بگویید: «دانشمندها و پزشکان و متخصص‌های زیادی در کلی از کشورهای دنیا دارن دنبال راه‌های درمان این مریضی می‌گردن و تلاش می‌کنن که مردم در امنیت و سلامت باشن.»
بر رعایت بهداشت تأکید کنید
دکتر ربکا پِلِت مِیدن (Rebecca Pellett Madan) متخصص بیماری‌های عفونی کودکان می‌گوید: «مطمئن شوید بچه‌ها دست‌هایشان را پیش و پس از غذا، بعد از رفتن به دستشویی، بلافاصله پس از ورود به خانه، پس از فین کردن و همین‌طور پس از لمس دهان‌شان به‌مدت ۲۰ ثانیه می‌شویند.» یک راه برای اطمینان از اینکه شستن دست‌ها حتماً ۲۰ ثانیه طول می‌کشد این است که از آن‌ها بخواهید یک شعر ۲۰ ثانیه‌ای بخوانند، مثلاً دو بار خواندن تولدت مبارک، بعد مطمئن شوید به‌درستی دست‌هایشان را خشک می‌کنند. به گفته‌ی دکتر مِیدن، برای بچه‌ها شستن دست‌ها اثربخش‌تر از استفاده از مایع ضدعفونی‌کننده است چون مایع‌های ضدعفونی‌کننده‌ی الکلی در صورتی ویروس را از بین می‌برند که از روی دست تبخیر شوند و معمولاً بچه‌ها کم‌صبرتر از آن‌ها هستند که بگذارند مایع خودبه‌خود تبخیر شود. آن‌ها معمولاً برای لمس اسباب‌بازی یا سطوح عجله دارند و ممکن است مایع الکلی به‌خوبی از روی دست‌هایشان تبخیر نشود. البته به گفته‌ی خانم مِیدن، شستن دست در همه‌ی سنین بر استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی ارجح است و مایع‌های ضدعفونی‌کننده را فقط باید وقتی استفاده کرد که شستن با آب و صابون ممکن نیست.
بسیاری از متخصصان پیشنهاد می‌کنند که شستن دست‌ها را به یک بازی تبدیل کنید. دکتر جودیت ماتلوف (Judith Matloff) استاد دانشگاه روزنامه‌نگاری کلمبیا می‌گوید: «حتی می‌توانید آن را به مسابقه‌ی شست‌وشو تبدیل کنید؛ مثلاً با بچه‌ها مسابقه دهید که کدام‌تان طولانی‌تر دست‌هایتان را می‌شویید یا چه کسی کف بیشتری درست می‌کند.»
پیشنهاد دکتر مِیدن برای والدینی که بچه‌هایشان زیاد دست در بینی می‌کنند، گفتن چیزهایی شبیه به این است: «یادته هفته‌ی قبل دوستت مریض شد؟ مریض شدن طبیعیه و بخشی از زندگی ماست، اما وقتی دست توی دماغت می‌کنی چیزهایی که بیرون میاری باعث می‌شن ویروس‌ها، میکروب‌ها و باکتری‌ها به دستت بچسبند و از روی دستت به باقی سطوح منتقل بشن و بعد باعث مریضی خانواده و دوستانت بشی.»
روی مثبت تعطیلی مدرسه‌های و خانه‌نشینی بچه‌ها را پررنگ کنید
دکتر پولترَک می‌گوید وقتی مدرسه‌ها بسته شده و بچه‌ها باید در خانه بمانند با گفتن چیزهایی مثل «کلی ویروس و میکروب‌های چندش‌آور در مدرسه هستند و حالا که ما توی خونه هستیم، مسئولان مدرسه دارن مدرسه رو تمیز می‌کنند.» از نگرانی یا وحشت بچه‌ها بابت خطری که خارج از خانه تهدیدشان می‌کند، بکاهید. یا به جای گفتن «بیرون رفتن خطرناکه» بگویید: حالا که خونه موندیم، می‌تونیم صبح‌ها بیشتر بخوابیم و بیشتر با هم بازی کنیم.
با تعطیلی مدرسه‌ها، برنامه‌ی معمول بچه‌ها به هم می‌خورد و این ممکن است باعث اضطراب‌شان شود. تلاش کنید در خانه نظم و روتین تازه‌ای تعریف کنید تا احساس امنیت و اطمینان به بچه‌ها بازگردد. همچنین با انجام فعالیت‌های حرکتی و بازی‌های غیرنشستنی مطمئن شوید بچه‌ها به اندازه‌ی کافی تحرک دارند. یکی از پینشهادهای دکتر ماتلوف نوشتن خاطرات روزهای خانه‌نشینی و قرنطینه است. بچه‌ها از این طریق می‌توانند فکرها، تجربه‌ها، نگرانی‌ها و فشاری که احتمالا تحمل می‌کنند را منتقل کنند.
دست آخر اینکه، بسیاری از متخصصان پیشنهاد می‌کنند تا آن‌جا که می‌توانید از این فرصت با هم بودن لذت ببرید. ربکا کَنتور (Rebecca Kanthor) خبرنگار ما در چین که از قرنطینه در این کشور گزارش می‌دهد، نوشته است: حالا به وضوح بیشتری به من یادآوری شده که باید قدر لحظات بودن در جمع دوستان و خانواده را بدانم. به خودم قول داده‌ام.